ജാതിചികിത്സാസംഗ്രഹം: സഹോദരൻ അയ്യപ്പൻ
ജാതിചികിത്സാസംഗ്രഹം- സഹോദരന് അയ്യപ്പന് വളരെ വ്യക്തവും സുതാര്യവുമായ സമീപനമാണ് ജാതിയെ സംബന്ധിച്ചു സഹോദരന് അയ്യപ്പനുണ്ടായിരുന്നത്. നാരായണഗുരുവിന്റെ ആശയങ്ങളെ കാലികമായി പരിഷ്കരിക്കാന് ശ്രമിച്ച സാമൂഹിക പരിഷ്കർത്താവാണ് സഹോദരന് അയ്യപ്പന്. സമത്വചിന്താഗതിയും സാഹോദര്യത്തിൻ്റെ പ്രാധാന്യവും ഉൾക്കൊണ്ട വ്യക്തിയായിരുന്നു അദ്ദേഹം. സമൂഹത്തില് ജാതിഭേദങ്ങള് ഉളവാക്കുന്ന സംഘര്ഷം തീവ്രതരമാണെന്നും ഇത് ഉച്ചാടനം ചെയ്യാതെ സമൂഹം പുരോഗതിയിയിലേക്കു പോകില്ലെന്നും സഹോദരൻ അയ്യപ്പൻ മനസ്സിലാക്കി. ശ്രീനാരായണധര്മ്മത്തിന്റെ രാഷ്ട്രീയത്തെ മത-ജാതിനിരാസത്തിലേക്കു പരിവര്ത്തിപ്പിക്കുകയായിരുന്നു അദ്ദേഹം. `ജാതിനിര്ണ്ണയം'(1914) എന്ന കവിതയെ നാരായണഗുരുവിന്റെ മാനവികതാവിളംബരമായി കാണാവുന്നതാണ്. "മനുഷ്യാണാം മനുഷ്യത്വം ജാതിര്ഗോത്വം ഗവാം യഥാ.'' പശുക്കള്ക്കു പശുത്വമാണ് ജാതി. മനുഷ്യന് മനുഷ്യത്വമാണ് ജാതി. ഇപ്രകാരം വീക്ഷിക്കുമ്പോള് ബ്രാഹ്മണന് തുടങ്ങിയവ ജാതിയല്ല, എന്നാല് ഈ തത്വം ആരും അറിയുന്നില്ലല്ലോ എന്നിങ്ങനെ ജാതിയുടെ നിരര്ത്ഥകതയിലേക്കു വിരല്ചൂണ്ടുന്ന വരികള് നാരായണഗുരുതന്നെ എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. ഇത...